فردی که دچار اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) است ممکن است هیجانات شدید و نگرانی بیش از حد در مورد اعتبار، قدرت و کفایت شخصی را تجربه کند. ازنظر دیگران، این فرد ممکن است خود خواهانه رفتار کند، سوءاستفاده گر باشد و در همدلی با دیگران و در نظر گرفتن احساسات دیگران مشکل داشته باشد.
درواقع، این ویژگی‌ها اغلب از نیاز به پوشاندن احساس نا امنی عمیق ناشی میشود. در ادامه با این اختلال، نشانه‌ها، علل و همچنین درمان آن آشنا می‌شوید.
اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟ خودشیفته یک عبارت توصیفی برای فردی است که خود محورانه یا به شدت مغرورانه رفتار می‌کند. آنچه بسیاری از مردم نمی‌دانند این است که اختلال شخصیت خودشیفته یکی از بیماری های روانی بسیار جدی است.
این اختلال در دسته B اختلالات شخصیت قرار دارد که افراد مبتلا به این اختلالات، در مدیریت هیجانات خود با مشکل رو به رو هستند. اختلال شخصیت نارسیستیک نام خود را از یک اسطوره یونانی گرفته است که در آن یک شکارچی به نام نارسیس، انعکاس خود را در یک حوض آب می‌بیند و عاشق آن میشود.
فردی که شخصیت خودشیفته یا نارسیسم دارد ممکن است تصویر ایده آلی از خود داشته باشد و نسبت به دیگران احساس برتری غیرواقعی را تجربه کند. این ویژگی‌ها نشان دهنده نبود اعتماد به نفس و همچنین وجود احساس عمیق نا امنی ای است که احتمالا فرد از آنها بی خبر است. برخی از اصلی ترین ویژگی های شخصیت خودشیفته عبارت‌اند از: نیاز به تحسین، الگوی خودبرتر بینی و عدم همدلی با دیگران.
اختلال شخصیت خودشیفته چه علائمی دارد؟
دیدگاهی که افراد خودشیفته نسبت به خودشان دارند ممکن است با دیدگاهی که دیگران نسبت به آنها دارند کاملا متفاوت باشد. برخی از علائم بیماری خودشیفتگی که برای دیگران ممکن است قابل مشاهده باشند عبارت‌اند از:
- میل شدید به توجه و تحسین
- داشتن عزت‌نفس شکننده و احساس نا امیدی در زمان نبود تحسین
- داشتن احساس برتری بیش از حد
- صمیمیت اغراق آمیز با دیگران به‌ویژه با افرادی که دارای ثروت یا موقعیت ممتازی هستند
- تخمین بیش‌ازحد دستاوردها و استعدادهای خود
- دست‌کم گرفتن دستاوردهای دیگران
- داشتن دغدغه موفقیت، قدرت، درخشش، زیبایی یا عشقی ایده‌آل
- باور به منحصر به فرد بودن و اینکه فقط برخی افراد خاص این موضوع را درک می‌کنند
- احساس برخورداری از حق رفتار مطلوب از سوی دیگران
- سوءاستفاده از دیگران برای رسیدن به اهداف خود
- ناتوانی یا عدم علاقه به درک احساسات یا نیازهای دیگران
- رفتار متکبرانه و مغرورانه
- احساس حسادت و باور به اینکه دیگران به او حسادت می‌کنند
- نشان دادن جذابیت زیاد اما به سرعت عصبانی شدن
- صحبت زیاد در مورد نگرانی‌های خود و در عین حال عدم علاقه به شنیدن نگرانی‌های دیگران
- پرخاشگری در مواجهه با مورد تهدید واقع شدن غرور خود
سایر ویژگی‌های شخصیت خودشیفته که ممکن است کمتر بارز باشند عبارت‌اند از:
- احساس شرم، حقارت و پوچی در هنگام نا امیدی
- عدم تمایل به امتحان کارها به دلیل ترس از شکست
- مشکل در حفظ روابط
- احساس قطع ارتباط عاطفی با دیگران
- موفقیت‌های زیاد به دلیل اعتماد به نفس بیش از اندازه و در عین حال، عملکرد مختل در مواجهه با شکست یا انتقاد
- مشکوک بودن
- کناره گیری اجتماعی
- مشکل در مدیریت هیجانات
درصورتی‌که فرد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته تحت درمان قرار نگیرد در برقراری روابط مثبت با دیگران در محل کار و در خانواده با مشکلات جدی مواجه میشود. همچنین او ممکن است برای مقابله با احساسات دشوار به سوءمصرف الکل و مواد مخدر روی بیاورد و این کار موجب تشدید مشکلات او شود. از سوی دیگر، احساس تنهایی در این افراد می‌تواند منجر به افسردگی عمیق و افکار خودکشی در آنها شود.
چه عواملی در اختلال شخصیت خودشیفته نقش دارند؟
علت دقیق ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفته مشخص نیست. این اختلال ممکن است ناشی از ترکیب چند عامل باشد که برخی از علل اختلال شخصیت خودشیفته عبارت‌اند از:
- آسیب‌های دوران کودکی (از جمله آزار جسمی، جنسی یا عاطفی و غفلت)
- روابط اولیه با والدین، دوستان و بستگان
- ژنتیک (سابقه خانوادگی)
- حساسیت بیش از حد به بافت‌ها، صداها یا نورها در کودکی
- شخصیت و خلق و خو
- محافظت شدن و تحسین شدن بیش از حد در کودکی
- انتظارات بیش از اندازه والدین از فرد در کودکی
اختلال شخصیت خودشیفته چگونه تشخیص داده میشود؟
یک متخصص سلامت روان می‌تواند تعیین کند که فرد علائم اصلی تیپ شخصیتی خودشیفته را دارد یا خیر. روان درمانگر ممکن است به فرد پرسشنامه‌ای را بدهد و سپس با او مصاحبه کند. فرد در مورد آنچه او را ناراحت می‌کند صحبت می‌کند.
در این شرایط، روان‌درمانگر بر الگوهای بلند مدت تفکر، احساس، رفتار و تعامل فرد با دیگران تمرکز می‌کند و علائم فرد را با علائم اختلال شخصیت خودشیفته در DSM5 مقایسه می‌کند. از سوی دیگر، او سعی می‌کند وجود یا عدم وجود سایر اختلالات روانی در فرد را نیز بررسی کند.
تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته به‌طور خاص دشوار است زیرا انواع اختلالات شخصیتی متعدد هستند و ویژگی‌های آنها تا حدودی با هم همپوشانی دارند.
از سوی دیگر، ممکن است فرد خودشیفته به اختلالات دیگری نیز مبتلا باشد. همچنین، معمولا افراد خودشیفته تشخیص نمی‌دهند که مشکلاتی که در زندگی دارند ناشی از رفتار خودشان است. آنها اغلب دیگران را به خاطر این مشکلات سرزنش می‌کنند.
اختلال شخصیت خودشیفته چگونه درمان میشود؟
اصلی ترین روش برای درمان اختلال شخصیت خودشیفته، روان درمانی طولانی مدت است. این درمان به فرد کمک می‌کند که در مورد مشکلات خود بینش پیدا کند و یاد بگیرد در زمینه‌های زیر توانمند شود:
- برقراری روابط مثبت و مفید با دیگران
- داشتن عزت نفس سالم
- داشتن انتظارات واقع بینانه از دیگران
درمان شناختی رفتاری، خانواده درمانی و گروه درمانی برخی از روش‌های مشاوره روانشناسی برای اختلال شخصیت خودشیفتگی هستند. در پکیج ها و درمان شناختی رفتاری، باورها و رفتارهای ناسالم شناسایی میشوند و با باورهای سالم و مفید جایگزین میشوند.
از سوی دیگر، روانپزشک ممکن است برای مدیریت علائم برخی مشکلات مثل اضطراب و افسردگی دارو تجویز کند. داروهایی که معمولا تجویز میشوند شامل موارد زیر هستند.
- داروهای ضدافسردگی: همانطور که از نام آنها مشخص است این داروها برای درمان افسردگی تجویز میشوند. روانپزشکان معمولا برای فرد مهار کننده‌های باز جذب سروتونین (SSRIs) را تجویز می‌کنند. این دسته از داروها عوارض جانبی کمتری نسبت به سایر داروهای ضد افسردگی دارند. مهار کننده‌های باز جذب سروتونین شامل فلوکستین، سرترالین و پاروکستین میشوند.
- داروهای تثبیت‌کننده خلق: روانپزشک ممکن است برای کاهش نوسانات خلقی، داروی تثبیت‌کننده خلق مانند لیتیوم را تجویز کند.
- داروهای ضد روان پریشی: این نوع داروها می‌توانند به کاهش علائم افسردگی و اضطراب کمک کنند. آریپیپرازول و ریسپریدون دو نوع داروی ضد روان‌پریشی هستند.
زندگی کردن با فرد خودشیفته یا داشتن رابطه با او می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد. به همین دلیل، مهم است که در کنار درمان خودشیفتگی و دریافت راهنمایی از راهبر، اطرافیان فرد ازجمله اعضای خانواده و دوستان، در مورد اختلال شخصیت خود شیفته اطلاعات کافی داشته باشند تا بتوانند شفقت بیشتری نسبت به فرد مبتلا نشان دهند.
از سوی دیگر، آنها باید بدانند که تغییر فرد خودشیفته نیاز به درمان طولانی مدت دارد. سایر اقداماتی که در این شرایط می‌تواند برای اطرافیان فرد خودشیفته کمک‌کننده باشد عبارت‌اند از:
- زوج درمانی
- مشاوره خانواده
- مشاوره فردی
- گروه‌های حمایتی
چشم انداز اختلال شخصیت خودشیفته چگونه است؟
افرادی که به اختلال شخصیت خودشیفته مبتلا هستند لازم است بدانند شروع روان درمانی و مشاوره نیمی از مبارزه با این اختلال است. فردی که به این اختلال دچار است عزت نفس شکننده‌ای دارد و انتقاد به‌شدت برای او ناراحت‌کننده است. بنابراین، ترس از انتقاد می‌تواند مانعی برای درخواست کمک توسط فرد باشد و منجر به اختلال شخصیت خودشیفته وخیم شود.
بنابراین، مهم است که فرد خودشیفته تمایل به تغییر داشته باشد. اگر این‌گونه باشد او می‌تواند با دریافت مشاوره و درمان، الگوهای فکری و درنتیجه رفتار خود را تغییر دهد. با گذشت زمان، این تغییرات می‌توانند روابط شخص را بهبود ببخشند و کیفیت زندگی او را افزایش دهند.
درنهایت، اختلال شخصیت خودشیفته یک نقص شخصیتی نیست، بلکه یک بیماری روانشناختی جدی است. فردی که به این اختلال مبتلاست کارهایی را انجام می‌دهد یا حرف‌هایی را میزند که باعث آسیب به دیگران و درنتیجه روابط او با دیگران میشود.
این مسائل معمولا عمدا اتفاق نمی‌افتند و ناشی از احساس ناامنی عمیق در فرد خودشیفته هستند. با این‌حال، اگر فرد تحت درمان قرار بگیرد می‌تواند روش‌های سالمی را برای تقویت عزت نفس خود یاد بگیرد و بتواند با دیگران ارتباط مثبت و سالمی ایجاد کند.
سوالات متداول
اختلال شخصیت خودشیفته چه علائمی دارد؟
فردی که به این اختلال مبتلاست به تحسین از سوی دیگران به‌شدت نیاز دارد، احساس می‌کند از دیگران برتر است و از سوی دیگر، در درک نیازها و احساسات دیگران با مشکل روبروست.
چه عواملی در ابتلا به اختلال شخصیت خودشیفته نقش دارند؟
به نظر می‌رسد عوامل ژنتیکی مثل سابقه خانوادگی و عوامل محیطی مثل سابقه آزار در کودکی و همچنین رابطه فرد با والدین در کودکی می‌توانند در شکل‌گیری این اختلال نقش داشته باشند.
اختلال شخصیت خودشیفته چگونه درمان میشود؟
مهم‌ترین روش درمان برای این اختلال روان‌درمانی است که معمولا شامل درمان فردی، خانواده درمانی و گروه درمانی است. در برخی موارد نیز ممکن است برای درمان سایر اختلالات فرد مثل افسردگی و اضطراب، دارو تجویز شود.
منابع:
100 Responses
خفن
عالی بود
بهترین
گاهی وقتا خودشیفتگی باعث مشکل میشه
کاربردی بود
خودشیفتگی یه اختلالیه که باید تحت درمان قرار بگیره
شاید اختلالش مال افسردگی و بی توجهی باشه
روش درمانیش خیلی خوبه
خیلی مبحث مفید و جالبی بود
خودشیفتگی بیش از حد باعث میشه که اطرافیان ازت زده شن
فقط اونایی که خودشیفتگی بیش از حد دارند رو من نمیفهمم که چرا اینجوری اند
خیلی ممنونم درمانشو واقعا احتیاج داشتم باید حتما انجامش بدم
خیلی بده این شخصیت خودشیفتگی واقعا یه بیماریه
لایک
پرفکت
دقیقا فرد خود شیفته باید تغییرکنه
دمتون گرم استاد جان
دقیقا درسته
کاربردی بود
خسته نباشی
مفید بود
عالی بود
دمتون گرم
باید خانواده این افراد هم یه فکری کنن براشون
یکی از همکلاسی های دوران راهنماییم همینجوری بود دقیقا همین اختلالو داشت
خیلی عالی بود
از این کامل تر هیچ مقاله ای نیست واقعا
خیلی کامل بود ممنونم
مقاله عالی بود
برای درمان این اختلال چه قرص هایی مصرف میشه
اختلال شخصیت خودشیفته برای اینکه درمان بشه نیاز به توجه روانپزشک داره
افرادی که دچار اختلال شخصیت خودشیفته هستند وقتی موردتوجه قرارنگیرنددچاراختلال روانی میشوند
اتفاقا یکی از اقوام نزدیکمون این شخصیت را داره همیشه من فکر میکردم که این یک چیز عادی هست باخونذن این مقاله متوجه شدم که این یک اختلال روانی هست ممنون از آگاهیهایی که به ما انتقال میدین
فردی که اختلال شخصیت خودشیفته داره خودرااز دیگران بالاتر می‌دونه و همیشه احساس غرور می‌کنه ولی اگرموردبی توجهی قرار بگیره به ضررش هست
ممنون استاد که این مقاله ارزشمند و برامون به اشتراک گذاشتید
رابطه فرد با والدین خود اگر تعریفی نداشته باشد و صدمات زیادی در کودکی دیده باشد قطعا دچار اختلال خودشیفتگی میشود
اختلال شخصیت خودشیفته را حتما باید درمان کرد تا مشکلات بزرگی را بد ها به وجود نیاورد
این مقاله عالی بود و بطور کامل درباره کسایی که خودشیفته هستند توضیح داده بودید تشکر میکنم استاد
این مقاله عالی بود و بطور کامل درباره کسایی که خودشیفته هستند توضیح داده بودید تشکر میکنم استاد
ممنون استاد که این مقاله مفید رو برامون به اشتراک گذاشتید
افراد خودشیفته واقعا ادم های سطح پایینی هستند که همه چیز را با خودشیفتگی و بزور می‌خواهند داشته باشند
افراد خودشیفته هیچ اعتماد به نفسی ندارند و همه چیز را با خودشیفتگی می‌خواهند داشته باشند و حتما باید درمان شوند
خانواده واقعا نقش مهمی رو شخصیت رفتاری فرزندشون دارند و حتما باید از راه راهای درست این را به آنها بیاموزند
خانواده واقعا نقش مهمی رو شخصیت رفتاری فرزندشون دارند و حتما باید از راه راهای درست این را به آنها بیاموزند
افراد خودشیفته حتما باید درمان شوند همانطور که استاد گفت از طریق درمان فردی، خانواده درمانی و گروه درمانی
افرادی که خودشیفته هستند نمی توان با آنها کنار اومد و همه رو پایین تر از خود میبینند
بایدفردی که دچار اختلال شخصیت خودشیفته هست روبیستر تحویل گرفت تادچار اختلال خودشیفته شدید نشود
مرسی از اطلاعات خوبتون نمی‌دونستم فردی که بسیار مغرور هست خودشه درمقابل دیگران میگیره واقعا اختلال شخصیتی خودشیفته داره
هرکسی که به این اختلالات دچار عست باید توی کارگاه شفای زخم شرکت کنه تا حالش بهتر بشه
برای درمان همه این اختلالات باید شفای زخم استاد قورچیان رو گرفت .خیلی دورع خوبیه
خیلی مقاله خوبی بود احسنت
خیلی مقاله های خوبی میزارید اقای حقیقی .ایشالله کسایی که به این اختلالات درگیر هستن با دوره شما درمان میشن
به به فوق العاده بود
من فک کنم آدم خود شیفته ای باشم
حرفای شمارو باید با طلا نوشت
مقاله بی‌نظیری بود استاد
من ی سری از علائم رو دارم ی سری رو ن به نظر شما آدم خود شیفته ای ام؟
مقاله خیلی عالی و کاربردیی بود ممنون
عالی
خیلی خوب بود
واقعا عالی بود ممنون
عالییی
چه جالب
👏👏
خیلی مقاله تکمیلی بود
خیلی عالی بود
عالی بود
اقای قورچیان شما واقعا بهترینید توی این زمینه درمان این افراد
باید این اختلال پیش یک متخصص مثل اقای قورچیان درمان بشه
اگه مورد تحسین قرار نگیرن خیلی اعتماد به نفسشون میاد پایین
وای خیلی گناه دارن چه دردی میکشن این افراد شاید بیرون انقدر اعتماد به نفس داشته باشن ولی از درون درد میکشن
اگه این خودبزرگ بینیشون درمان نشه خیلی خیلی بیشتر به خودشون ضربه میزنن
واقعا انقدر مغرورانه رفتار میکنن که انگار از دماغ فیل افتادن باااااید درمان بشن
مقاله جالبی بود واقعا
این افراد خیلی رو مخمن🤦🏼♀️😂
مراجعه به روانشناس میتونه کمک زیادی به این افراد بکنه
تیم حرفه ای و بدون رغیب👏👏👏
چون ترس از شکست دارن خیلی از کارها رو امتحان نمیکنن مبادا غروذشون خدشه دار بشه
خسته نباشید بابت مقاله خوبتون
در افراد خودشیفته حس حسادت به دیگران زیاده طدریکه اگر توجهات به شخصی غیر از خودشون باشه عصبانی میشن
خیلی اطلاعاتتون عالی و مفیده
درسته اطراف ما هم افراد خودشیفته وجود داره که خودشون رو از ما بهتر میدونن و انتظار دارن که ما هم اونا رو تایید کنیم
بی نظیر بود
افراد خودشیفته انقدر که در همدلی با افراد ضعیف عمل میکنن ک ما رفتار اونها رو به خونسرد بودن تعبییر میکنیم
بدون شک بهترین هستید
عالیی بودین
چه نکات جالبی در زمینه خودشیفته بودن افراد ایراد کردین
خیلی درست حرف زدین
لذت بردم از این مقاله ممنون
خفن هستند مقالاتتون
بسیار عالی👍🏻
👍🏻👍🏻👍🏻🤞🏼
خیلی مفید بود ممنون
دیدگاه‌های نوین نکات ارزنده مواد این مقاله بودن
چ جالب اطرافمون پر از آدمای خودشیفته است کاش این مقاله رو بخونن
خیلی ممنون از تیم من حقیقی که همه راه نسبت به فردبااختلال شخصیت خودشیفته بیشترآشنا میکنن
زندگی با افراد دارای اختلال شخصیت خودشیفته داردواقعا یه اشتباه محضه
ممنون از مقاله خوبتون که افرادروآگاه میکنیدوباعث میشیدکه افرادکه دچاراختلال شخصیتی شدن به همه چیز آگاه شوندوبتونن خودشون ازاین اختلال نجات بدن
اختلال شخصیت خودشیفته عیب شخصیتی نیست، بلکه یک بیماری است فردی که به این اختلال مبتلاست کارهایی را انجام می‌دهد یا حرف‌هایی را میزند که باعث آسیب به دیگرانه و درنتیجه روابط او با دیگران میشود.
ممنونم واقعا عالی بود❤️✨