تله محرومیت هیجانی چیست؟

تله محرومیت هیجانی چیست

  • سخت به دیگران اجازه می‌دهم که دوستم داشته باشند.
  • خیلی برای من دشوار است که به دیگران اجازه دهم از من حمایت و مرا راهنمایی کنند، حتی اگر این خواسته‌ی درونی من باشد.
  • کسی در زندگی ام نیست که واقعاً به حرف دل من گوش دهد، مرا درک کند و نیازها و احساس های واقعی مرا بشناسد.
  • در زندگی ام کسی نیست که مرا دوست بدارد، به من محبت کند و با من صادقانه رفتار کند.
  • احساس می‌کنم حتی صمیمی ترین افراد زندگی ام نیز پاسخگوی نیازهای عاطفی من نیستند.
  • و…

این جملات برای فردی ست که دارای تله‌ی زندگی محرومیت هیجانی است و معمولاً سوالی که در ذهن پیش می‌آید این است که ( تله‌ی محرومیت هیجانی چیست؟)

در این مقاله قصد داریم به توضیح تله‌ی محرومیت هیجانی بپردازیم.

سرفصل ها:

  • یک تجربه از تله‌ی زندگی محرومیت هیجانی
  • چه تجربه هایی منجر به شکل گیری تله‌ی محرومیت هیجانی می‌شوند؟
  • چگونه و با چه شرایطی دچار تله‌ی محرومیت هیجانی می‌شوم؟ (ریشه های تحولی تله‌ی محرومیت هیجانی)
  • نشانه ها و ویژگی های افراد دارای تله‌ی محرومیت هیجانی چیست؟

یک تجربه از تله ی زندگی محرومیت هیجانی

جفری: بیست و نه سال داشت و زنان همیشه او را سرخورده و ناامید می‌کردند.

زمانی که جفری را برای اولین دیدیم به دو نکته‌ی کاملاً واضح پی بردیم. اول اینکه بسیار خوش تیپ بود و دوم اینکه سردمهر و رسمی بود. ویژگی سردمهری و کناره گیری او باعث شد که برقراری رابطه‌ی اولیه با او کمی سخت باشد. او روی صندلی نشست و دلیل آمدن خود به کلینیک را بازگو کرد.

او از سن نوجوانی روابط متعددی داشت، اما هیچ کدام از این روابط بیشتر از شش ماه طول نکشیده بودند. همیشه الگوی حاکم بر این روابط یکسان بود. در ابتدای هر رابطه اندکی هیجان زده و امیدوار بود و فکر می‌کرد که این رابطه همان کعبه‌ی آمال و آرزوهای اوست. علی رغم این شور و هیجان اولیه، پس از ناامیدی و سرخوردگی، رابطه را قطع می‌کرد. جفری ناامیدی و درماندگی اش را این گونه ابراز کرد:

جفری: باز هم این اتفاق در رابطه با الین رخ داد. فکر می‌کردم که این رابطه با بقیه‌ی روابطم فرق دارد. در ابتدا همه چیز عالی بود. اما مثل بقیه‌ی روابط، بعد از گذشت مدتی، احساس کردم که این رابطه برای من خسته کننده و دردسر ساز است. الین مرا عصبانی می‌کرد.

درمانگر: الین چه کار می‌کرد که شما عصبانی می‌شدید؟

جفری: عمداً مرا عصبانی می‌کرد، زود جواب تلفن های مرا نمی‌داد. با مردهای دیگر در مهمانی ها حرف می‌زد. بیشتر اوقاتش را با دوستانش و همکارانش سپری می‌کرد. برای جشن تولد من کادوی درخور شان من نمی‌خرید. از همه مهم تر اینکه بعد از مدتی جذابیت خودش را برای من از دست داد. من الین را دوست داشتم، اما او به اندازه‌ی کافی مرا دوست نداشت. نیاز داشتم که بیش از این مرا دوست داشته باشد.

جفری در شروع روابط عاشقانه، بسیار پرشور و احساساتی می‌نمود اما به تدریج سرخوردگی وی شروع می‌شد تا جایی که مجبور می‌شد سریع رابطه را تمام کند.

 

یک تجربه از تله ی زندگی محرومیت هیجانی

 

چه تجربه هایی منجر به شکل گیری تله‌ی محرومیت هیجانی می‌شوند

تجاربی که منجر به شکل گیری تله‌ی زندگی محرومیت هیجانی می‌شوند در مقایسه با تجاربی که به شکل گیری  سایر تله های زندگی دامن می‌زنند، گنگ تر و مبهم تر هستند. سخت می‌توان رد پای این تله (رجوعغ مقاله‌ی تله یا طرحواره چگونه شکل می‌گیرد؟) را در افکار پیدا کرد.

دلیل آن را می‌توان به این موضوع نسبت داد که این تله‌ی زندگی، زمانی در ذهن نقش بسته است که شما هنوز قدرت تکلم نداشته اید. محرومیت هیجانی به این احساس شما دامن می‌زند که تا ابد تنها نمی‌مانید و به نیازهای خود دست نمی‌یابید و هیچ کس شما را درک نخواهد کرد.

محرومیت هیجانی مثل این است که در زندگی به دنبال گمشده ای می‌گردید. نوعی احساس پوچی و معنا باختگی دامن گیر شما می‌شود. شاید بهترین تصویر برای درک محرومیت هیجانی این باشد که ببینیم کودکی که والدینش از او غافل هستند چه احساسی دارد: حس تنهایی، محرومیت و بی پناهی، حسی از غم و دلتنگی و اینکه بر پیشانی سرنوشت شما مهر تنهایی و بی پناهی زده شده است.

حس عمیق و مزمن سرخوردگی از دیگران، نیز ممکن است یکی دیگر از نشانه های محرومیت هیجانی باشد. دیگران دست شما را توی پوست گردو می‌گذارند. ما درباره‌‌ی یک بار ناامیدی و سرخوردگی از رابطه با دیگران اشاره نمی‌کنیم، بلکه منظور ما الگویی دیرپا و سابقه دار از این دست تجارب است. اگر به این نتیجه رسیدید که دیگران در تمام روابط، شما را از لحاظ احساسی دست کم می‌گیرند نشانگر این است که در این تله، گرفتار شده اید.

چگونه و با چه شرایطی دچار تله‌ی محرومیت هیجانی می‌شوم

ریشه های تحولی تله‌ی محرومیت هیجانی

ریشه‌ی تحولی مهمی را که منجر به شکل گیری محرومیت هیجانی می‌شود باید در فردی جستجو کرد که مسئول محبت مادرانه به کودک است: فردی که مسئول اصلی محبت عاطفی به کودک است.

هر چند در برخی از خانواده ها این نقش مادرانه بر عهده‌ی مرد است، اما در فرهنگ ما این نقش بر عهده‌ی زن است. اگر چه نقش پدر نیز مهم است، اما در سال های ابتدایی زندگی کودک، معمولاً مادر محور اصلی دنیای روان شناختی کودک را تشکیل می‌دهد. اهمیت رابطه‌ی اولیه به این دلیل است که بعدها فرد همین الگوی ارتباطی را در زندگی تکرار می‌کند. در زندگی افراد، صمیمی ترین روابطشان رنگ و بویی از تجارب اولیه با مادر  را دارد.

اگر کودک کمتر از حد معمول از مادر محبت و عشق دریافت کند، آن گاه سروکله‌ی محرومیت هیجانی پیدا خواهد شد. اصطلاح محبت ابعاد زیادی دارد.

به جای کلمه‌ی مادر می‌توانید نام فردی را بگذارید که نقش مادرانه را در زندگی شما داشته است.

ریشه های تحولی محرومیت هیجانی

  • مادر نامهربان و سردمهر است. کودک را به اندازه‌ی کافی بغل نمی‌کند و او را در آغوش نمی‌گیرد.
  • کودک احساس نمی‌کند از سوی افراد مهم زندگی اش، دوست داشته شده و ارزشمند است به عبارتی احساس ارزشمندی نمی‌کند.
  • مادر به اندازه‌ی کافی برای کودک وقت نمی‌گذارد و به او توجه نمی‌کند.
  • مادر اصلاً از نیازهای کودکش آگاه نیست. برای مادر، همدلی با دنیای کودک سخت است. واقعاً نمی‌تواند با کودک ارتباط برقرار کند.
  • مادر نمی‌تواند کودک را آرام کند. بنابراین کودک نمی‌تواند خودش را آرام کند یا تسکین دهی دیگران را بپذیرد.
  • والدین، کودک را راهنمایی نکرده اند یا حس جهت مندی را در او تقویت نکرده اند. والد، فرد مستقل و قدرتمندی نبوده است که کودک به او پناه ببرد.

یک تجربه از تله‌ی زندگی محرومیت هیجانی

نشانه ها و ویژگی های این تله عبارتند از:

  • نیازهای خودتان را به شریک زندگی تان نمی‌گویید و بعد از اینکه نیازهایتان برآورده نشدند، احساس ناامیدی و سرخوردگی می‌کنید.
  • احساس های خود را به شریک زندگی تان بازگو نمی‌کنید و بعد از اینکه درک نشدید، احساس سرخوردگی و ناامیدی می‌کنید.
  • همیشه خودتان را قوی و بی نیاز نشان می‌دهید و بنابراین همسرتان پی به نیازهای شما نمی‌برد.
  • احساس ناکامی و محرومیت می‌کنید اما لام تا کام حرف نمی‌زنید. بنابراین کینه جویی شما گل می‌کند.
  • عصبانی و پرتوقع هستید.
  • دائم شریک زندگی تان را به دلیل توجه ناکافی، سرزنش می‌کنید.
  • سرد، نجوش، نامهربان و دست نیافتنی می‌شوید.
  • در سواد رابطه‌ی عاطفی خود مشکل دارید به همین جهت به چالش های بی شماری در رابطه برمی خورید.

 

یک تجربه از تله ی زندگی محرومیت هیجانی

 

نتیجه:

پس اگر به  این نتیجه رسیدید که دیگران در تمام روابط ، شما را از لحاظ احساسی دست کم می‌گیرند نشانگر این است که در این تله، گرفتار شده اید. در صورتی که نشانه ها، ویژگی ها و همچنین ریشه های تحولی این تله یا طرحواره در مورد شما صدق می‌کند،

با تله‌ی محرومیت هیجانی آشنا شوید و برای تغییر آن اقدام کنید که در مقاله های بعد به راهکارهایی جهت تغییر این تله می‌پردازیم. شناسایی این الگوها در خود و همچنین تلاش برای تغییر آن می‌تواند موجب تحول و بهبود زندگی تان شود.

53 Responses

  3. رضا

    استاد خدا خیرتون بده این همه مقاله در اختیار ما قرارمیدین تا ما از همه چی اگاه شیم

  24. نازنین چراغی

    خاله من همچین مشکلی داشت بازم نتونسته ترک کن این رفتارشو

  51. شیرین شایان

    این تله برام آشناست چون با چنین افرادی در ارتباط بوده ام
    سپاس از شما

  52. شهلا

    من از جایی که یادم هست این الگو رو داشتم که جذابیت طرف مقابل برام کم میشه، اول رابطه هیجانی ولی بعد یکنواخت و بالاخره تصمیم به قطع گرفتم، توقع توجه زیاد داشتم یا خودمو قوی و بی نیاز دونستم عصبانی و دست نیافتنی و …. بودم تو رابطه هام. نامزدی و ازدواج ناموفق رابطه های زیاد ناموفق داشتم، وقتی خاستم ریشه اش رو پیدا کنم به این رسیدم که مادرم همیشه بهم میگفت که من جنین ناخاسته بودم، در واقع قصد سقط داشتن که بعد معاینه پیش یه پزشک با تجربه میفهمن که من دختر هستم و اونجا پدر مانع سقط میشه و من بدنیا میام. حالا سوالم اینه آیا این اتفاق که برام افتاده باعث مشکل الانمه!

    • گروه تحقیقاتی من حقیقیAuthor

      سلام به شما🌹
      همانطوری که توی مقاله ی تله ها هم گفته شده، شکل گیری هر تله مربوط میشه به باورها و ذهنیت هایی که در ما شکل گرفته و این باورها و ذهنیت ها یا الگوها رو معمولاً از کودکی از والدین خود براساس تجاربی دریافت می کنیم و این تجربه ی شما هم مربوط میتونه باشه به شکل گیری تله ی محرومیت هیجانی در شما که وجود هر یک از تله ها ما را در روابط دچار مشکل می کنند در واقع یکی از دلایل مشکلات ما در روابط وجود حداقل یکی از تله ها هست که لازمه آن را در خود شناسایی و ریشه یابی کنید که مقاله های مربوط به تله ها میتونه به شما کمک زیادی کنه.
      در مورد تجربه ی شما هم بخوام جزئی تر توضیح بدم این هست که شما طبق گفته های مادر این باور رو پیدا کردید که موجودی نخواستنی و فاقد ارزش هستید و با این باور نسبت به خودتون وارد رابطه میشید و چون نمی خواید این احساس درونی رو به بیرون نشون بدید، نقاب قدرتمند بودن و غیرقابل دسترس بودن رو می زنید.
      این نکته هم بگم که وجود تله ها یا مبحث تله و طرحواره یکی از دلایل مشکل در زندگی و روابط ما هست و دلایل و عوامل دیگه ای هم میتونه وجود داشته باشه اما موضوع تله ها از مباحث کلیدی و مهم هستش.
      بهتون توصیه میکنم تمام مقالات تله ها و بعد از تله ها، مقاله های مربوط به سفر به درون خودشناسی و هم وابستگی رو مطالعه کنید.
      در صورتی که در کارگاه شفای زخم ها شرکت نکردید در اولین فرصت اقدام کنید.
      از بین بسته های آموزشی، بسته ی احساس ارزشمندی پیشنهاد میشه.
      با آرزوی بهترینها برای شما🙏🌻

Add a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

جدید ترین مقالات