افسردگی چیست؟ و چه علائمی دارد؟

افسردگی چیست؟ افسردگی یک اختلال خلقی است که باعث احساس غم و اندوه مداوم و از دست دادن علاقه می‌شود. این اختلال بر تفکر و رفتار فرد تأثیر گذاشته و منجر به ایجاد انواع مشکلات عاطفی و جسمی می‌شود. به طوری که بسیاری از افراد در انجام فعالیت‌های عادی و روزمره مشکل پیدا کرده و گاهی اوقات احساس می‌کنند زندگی ارزش ادامه دادن ندارد.

برای اینکه درمان افسردگی به بهترین شکل انجام شود، لازم است پزشک متخصص علت افسردگی را پیدا کرده و قدم به قدم همراه بیمار برای رفع آن تلاش کند.

افسردگی چیست؟

انسان موجودی پیچیده با طیف وسیعی از احساسات است. گاه غم و اندوه بر وجودمان سایه می‌افکند و بسیار ناامید می‌شویم، اما این غم و اندوه‌ها گذرا هستند و با آمدن امید و شادی برطرف می‌شوند.

اما گاهی اوقات این احساسات بسیار عمیق و تاریک بوده و به راحتی از بین نمی‌رود. افسردگی اختلالی خلقی فراتر از غم و اندوه گذرا، مهمان ناخوانده‌ای است که بر احساسات، افکار و رفتار افراد سایه افکنده و زندگی آنها را به میدان نبرد تبدیل می‌کند.

در تعریف علمی، افسردگی چیست؟ باید بگوییم یک بیماری شایع و جدی است که بر احساسات، طرز تفکر و نحوه انجام فعالیت‌های روزانه ما تأثیر منفی می‌گذارد. این اختلال، غم و اندوه عمیق و مداوم را به دنبال داشته و علاقه به فعالیت‌های لذت‌بخش را از بین می‌برد.

معمولاً افسردگی با احساس شدید ناامیدی و ناتوانی در لذت بردن از زندگی عادی مشخص می‌شود. این اختلال تقریباً همه جنبه‌های زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار داده و تا جایی پیش می‌رود که سلامت جسمی را هم ضعیف می‌کند.

در صورت مشاهده این گونه علائم در خود یا اطرافیانتان، بهتر است در اولین فرصت از روانشناسان متخصص این حوزه کمک بگیرید.

علائم افسردگی چیست؟

افسردگی اختلالی فراگیر در خلق و خو است که با بروز آن رنگ شادی و نشاط از زندگی فرد پاک می‌شود. پس از اینکه متوجه شدید افسردگی چیست؟ لازم است که علائم افسردگی را نیز به درستی بشناسید تا بتوانید راهکارهای درست تری را برای آن پیدا کنید.

این بیماری شایع که در هر دوره از زندگی می‌تواند گریبانگیر افراد شود، با مجموعه‌ای از علائم روحی و جسمی در تار و پود زندگی قرار گرفته و توانایی فرد را برای لذت بردن و انجام فعالیت‌های روزانه مختل می‌کند. البته در نظر داشته باشید که علائم افسردگی در زنان ممکن است نسبت به علائم افسردگی در مردان کمی متفاوت باشد. در واقع نحوه بیان این علائم و رفتارهایی که برای کنار آمدن با آنها استفاده می‌کنند، متفاوت است.

اگرچه ممکن است تجربه افسردگی در طول زندگی یک بار یا چندین بار تکرار شود، اما غوطه ور شدن در این تاریکی عمیق هرگز تجربه آسان و قابل تحمل نیست. طی این دوره‌های طاقت فرسا علائم افسردگی بر وجود فرد قالب شده و به طور مداوم در طول روز تقریباً هر روز خود را نشان می‌دهد.

در این بخش برای آشنایی بیشتر با علائم افسردگی چیست؟ به بررسی نشانه‌های بارز افسردگی می‌پردازیم:

غم، اشک، پوچی و ناامیدی

احساس غم و اندوه عمیق مانند یک وزنه سنگین شانه‌های فرد را از درون فرسوده می‌کند. اشک‌های بی‌وقفه و حس پوچی و ناامیدی نسبت به آینده تاریکی مطلق را به تصویر می‌کشد.

خشم تحریک پذیری و ناامیدی

طغیان ناگهانی خشم تحریک پذیری بدون دلیل و ناامیدی از کوچکترین مسائل روابط فرد را با اطرافیان به مخاطره می‌اندازد و تنش و اضطراب را در محیط زندگی او افزایش می‌دهد.

از دست دادن علاقه و لذت

تمام فعالیت‌هایی که زمانی مایه شادی و سرگرمی بودند دیگر جذابیت و لذتی برای فرد افسرده ندارند. از دست دادن علاقه به رابطه جنسی، سرگرمی‌ها، ورزش و حتی فعالیت‌های روزمره گوشه‌ای از تاریکی افسردگی را نشان می‌دهند. در پاسخ به این سوال که آیا افسردگی باعث کاهش میل جنسی می‌شود؟ یکی از مهم‌ترین مشکل زوجین همین مسئله است که برای حفظ بنیان خانواده باید هرچه سریع‌تر جهت درمان از روانشناسان متخصص کمک بگیرند.

اختلالات خواب

برخی از افراد افسرده دچار بی‌خوابی و کابوس‌های شبانه می‌شوند که اندوه زیادی را برایشان ایجاد می‌کند. در مقابل برخی از افراد مبتلا به افسردگی به خواب‌های طولانی و بی‌وقفه پناه می‌برند که نه تنها آرامشی به دنبال ندارد، بلکه احساس خستگی و کسالت را تشدید می‌کند.

خستگی و کمبود انرژی

انجام ساده‌ترین کارها به تلاشی طاقت فرسا تبدیل شده و کمبود انرژی و احساس خستگی مفرط همچون زنجیری نامرئی فرد را زمین گیر کرده و او را از انجام فعالیت‌های روزانه باز می‌دارد.

تغییرات اشتها

کاهش اشتها و کاهش وزن ناخواسته یا برعکس، افزایش بی‌دلیل اشتها و افزایش وزن، از دیگر علائم شایع افسردگی هستند. این تغییرات در اشتها، تعادل وزنی را برهم زده و مشکلات جسمانی را به همراه می‌آورد.

اختلالات تفکر و تمرکز

کند شدن تفکر، صحبت کردن و حرکات بدن، از بارزترین نشانه‌های افسردگی است. عدم توانایی در تمرکز، تصمیم‌گیری و به خاطر سپردن مسائل، فرد را در انجام وظایف و فعالیت‌های روزانه با مشکل مواجه می‌کند.

افکار مرگ و خودکشی

افکار مکرر مرگ، خودکشی و اقدام به خودکشی، تاریکی مطلق را به اوج خود می‌رساند و زندگی فرد را در معرض خطر جدی قرار می‌دهد.

دردهای جسمی بی‌دلیل

بروز دردهای غیر قابل توجیه جسمی مانند کمردرد و سردرد، از شایع‌ترین علائم افسردگی در مردان می‌باشد. البته این علائم در برخی از بانوان هم وجود دارد اما در آقایان بیشتر دیده می‌شود.

علائم افسردگی در نوجوانان و کودکان

پس از آنکه متوجه شدید افسردگی چیست؟ باید بدانید که افسردگی در هیچ دوره‌ای از زندگی استثنا قائل نمی‌شود و می‌تواند تاریکی خود را بر دنیای رنگارنگ کودکان و نوجوانان نیز پهن کند.

این بیماری شایع که در هر دوره از زندگی می‌تواند گریبانگیر افراد شود، با مجموعه‌ای از علائم روحی و جسمی، دنیای شاد و پرنشاط کودکان را دستخوش غم و اندوه و انزوا می‌کند.

اگرچه نشانه‌ها و علائم افسردگی در نوجوانان و کودکان تا حدودی مشابه بزرگسالان است، اما تفاوت‌های ظریفی نیز در نحوه بروز آنها وجود دارد که تشخیص و درمان این بیماری را در این گروه سنی به امری پیچیده‌تر تبدیل می‌کند.

با مشاهده کوچکترین علائم و نشانه‌ها، بهتر است از مشاوران تخصصی در این حوزه کمک بگیرید.

در کودکان کوچکتر علائم افسردگی شامل غم و اندوه، تحریک پذیری، چسبندگی به والدین، نگرانی، درد و امتناع از رفتن به مدرسه یا کمبود وزن می‌باشد.

اما برخی از علائم افسردگی در نوجوانان شامل موارد ذیل است:

• نوجوانان افسرده غالباً غم و اندوه عمیق، ناامیدی و احساس پوچی را تجربه می‌کنند.
• تحریک‌پذیری، عصبانیت و پرخاشگری از جمله علائم شایع افسردگی در نوجوانان است.
• افت تحصیلی، عدم تمرکز، غیبت از مدرسه و بی‌علاقگی به درس از علائم شایع افسردگی در نوجوانان است.
• احتمال سوء مصرف مواد مخدر و الکل در نوجوانان افسرده بیشتر است.
• احساس سوء تفاهم، تنهایی و انزوا از اجتماع در نوجوانان افسرده شایع است.
• نوجوانان افسرده تمایل خود را به فعالیت‌های مورد علاقه‌شان از دست می‌دهند و از تعاملات اجتماعی کناره می‌گیرند.
• احساس بی‌ارزشی، بی‌کفایتی و خود سرزنشی در نوجوانان مبتلا به افسردگی رایج است.
• برخی از نوجوانان افسرده ممکن است به خود آسیب برسانند یا به فکر خودکشی باشند.

این علائم به شدت می‌توانند از نوجوانی به نوجوان دیگر متفاوت باشند. پس تشخیص و درمان زودهنگام افسردگی در کودکان و نوجوانان از اهمیت بیشتری برخوردار است.

به همین سبب لازم است برای محافظت از فرزندان خود حتماً با مشاوران و روانشناسان حرفه‌ای در ارتباط باشید.

علائم افسردگی بعد از زایمان

یکی از علل افسردگی زنان، افسردگی بعد از زایمان است که در هفته‌های اول بین ۴ تا ۶ هفته مشاهده می‌شود.

از مهم‌ترین علائم افسردگی بعد از زایمان می‌توان به خلق پایین مادر، گریه کردن مادر، بی‌توجهی مادر به کودک، خستگی و بی‌انرژی بودن اشاره کرد.

البته علائم افسردگی بعد از زایمان بسیار گسترده‌تر بوده که در یک مقاله به آن پرداخته و راه حل درمان آن را نیز ارائه کرده‌ایم.

علت افسردگی چیست؟

افسردگی مانند ابر سیاهی می‌تواند بر زندگی هر شخصی سایه افکنده و تاریکی را به وجود بیاورد.

گاهی اوقات افرادی که در ظاهر زندگی بی‌نقصی دارند هم دچار افسردگی می‌شوند که برای افراد عادی درک علل این بیماری آسان نیست.

اگر متوجه شوید که علت افسردگی چیست؟ قطعاً می‌توانید گامی بلند در جهت پیشگیری، تشخیص و درمان دقیق آن بردارید. به همین سبب روانشناسان حرفه‌ای سعی دارند برای درمان قطعی و سریع‌تر، علت را پیدا کنند.

علل متعددی در پیدایش افسردگی نقش دارند که می‌توان آنها را به چند دسته تقسیم کرد:

عوامل بیوشیمیایی

اختلال در تعادل انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین، دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز می‌تواند زمینه‌ساز افسردگی باشد. همچنین تغییر در ساختار و عملکرد مغز هم یک عامل مهم است.

عوامل ژنتیکی

اگر سابقه افسردگی در خانواده وجود داشته باشد، احتمال ابتلای شما به این بیماری افزایش می‌یابد.

عوامل شخصیتی

افرادی که عزت نفس پایین، اعتماد به نفس ضعیف، احساس گناه و خود سرزنشی زیاد دارند، یا به راحتی تحت فشار استرس قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی هستند. به طور کلی افرادی که ذهن منفی دارند، بیشتر در معرض افسردگی قرار می‌گیرند.

عوامل محیطی

تجربیات سخت و آسیب‌زا در دوران کودکی یا بزرگسالی مانند خشونت، بی‌توجهی، سوء استفاده، فقدان عزیزان، طلاق یا مشکلات مالی می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را افزایش دهد. همچنین قرار گرفتن در معرض استرس مزمن در محیط کار و زندگی شخصی، خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می‌دهد.

نکته مهم این است که افسردگی یک بیماری پیچیده است که معمولاً ناشی از یک عامل واحد نیست، بلکه ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، ژنتیکی، شخصیتی و محیطی در ایجاد آن نقش دارند.

برای درمان بهتر و دائمی باید از مشاوران متخصص در این حوزه کمک بگیرید تا در مسیر بهبودی قرار بگیرید.

افسردگی چگونه درمان می‌شود؟

افسردگی یکی از اختلالات روانی قابل درمان است که بین ۷۰ تا ۹۰ درصد از افراد مبتلا به افسردگی در نهایت به درمان خود پاسخ می‌دهند. البته این درصد بسته به علائم افسردگی و علت‌های آن مشخص می‌شود.

اولین قدم در درمان افسردگی، تشخیص دقیق این بیماری است که معمولاً یک متخصص بهداشت و روان با ارزیابی‌های تشخیصی کامل، از جمله مصاحبه بالینی، بررسی سابقه شخصی، پزشکی و خانوادگی و در نهایت معاینه فیزیکی در صورت نیاز، می‌تواند علت را پیدا کند.

خوشبختانه برای درمان افسردگی روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان از آنها به تنهایی یا به طور ترکیبی استفاده کرد. انتخاب بهترین روش درمانی به شدت افسردگی، سابقه درمان‌های قبلی و شرایط فعلی فرد بستگی دارد.

در ادامه به بررسی رایج‌ترین روش‌های درمان می‌پردازیم:

دارو درمانی

داروهای ضد افسردگی، با تنظیم تعادل مواد شیمیایی مغز، می‌توانند به بهبود خلق و خو و کاهش علائم افسردگی کمک کنند. مصرف دارو باید حتماً تحت نظر متخصص و با دوز تجویز شده انجام شود.

روان درمانی

انواع مختلفی از روان درمانی، مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) و درمان میان‌فردی (IPT) می‌توانند به افراد مبتلا به افسردگی کمک کنند تا الگوهای تفکر و رفتار معیوب خود را شناسایی و تغییر دهند و مهارت‌های مقابله با استرس و مشکلات را بیاموزند.

تحریک مغزی

در برخی موارد، از روش‌هایی مانند تحریک مغزی transcranial magnetic stimulation (TMS) و تحریک مغزی عمیق (DBS) برای درمان افسردگی استفاده می‌شود که در آنها با استفاده از میدان‌های مغناطیسی یا جریان الکتریکی به بخش‌هایی از مغز تحریک وارد می‌شود.

ترکیب دارو و روان درمانی

بسیاری از افراد از ترکیب دارو و روان درمانی بیشترین بهره را می‌برند. این روش درمانی جامع، به طور همزمان به رفع ریشه‌های افسردگی و علائم آن می‌پردازد.

تغییر در سبک زندگی

علاوه بر درمان‌های تخصصی، تغییرات مثبت در سبک زندگی نیز می‌تواند به کاهش علائم افسردگی و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند. از مهم‌ترین تغییرات می‌توان به ورزش منظم، خواب کافی و با کیفیت، تغذیه سالم، کاهش استرس و حمایت اجتماعی اشاره کرد.

نتیجه‌گیری

افسردگی چیست؟ افسردگی مانند یک ابر سیاه، خورشید شادابی را پوشانده و زندگی فرد را تاریک می‌کند. این بیماری شایع که در هر دوره از زندگی ممکن است رخ دهد، با مجموعه‌ای از علائم روحی و جسمی دنیای رنگارنگ افراد را تحت شعاع قرار داده و توانایی آنها را برای لذت بردن از زندگی و انجام فعالیت‌های روزمره مختل می‌کند.

تشخیص و درمان افسردگی باید توسط متخصصان بهداشت و روان انجام شود و این پروسه پس از انجام مصاحبه‌های جامع، بررسی سابقه شخصی و پزشکی و معاینات فیزیکی انجام می‌شود. در صورت همکاری با روانشناسان حرفه‌ای با سرعت بیشتری می‌توانید این اختلال را با استفاده از روش‌های ترکیبی درمان کنید.

سوالات متداول

برای درمان آن چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر احساس افسردگی می‌کنید در اسرع وقت به پزشک متخصص سلامت و روان مراجعه کنید.
علل افسردگی چه هستند؟
ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، ژنتیکی، شخصیتی و محیطی در ایجاد افسردگی نقش دارند.
افسردگی چه کسانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
افسردگی می‌تواند در هر دوره از زندگی و برای هر کسی رخ دهد.
درمان افسردگی چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان درمان به شدت افسردگی و پاسخ فرد به درمان بستگی دارد.
چگونه می‌توانم به کسی که به افسردگی مبتلا است کمک کنم؟
با حمایت عاطفی، تشویق به درمان و کمک در انجام کارهای روزمره می‌توانید به این افراد یاری رسانید.