خشم چیست ؟

وقتی صحبت از احساساتی مثل خشم، ترس، غم و غیره می شود احتمالاً  اولین سوالی که در ذهنمان می آید، تعریف این احساسات است که؛ ترس چیست؟، غم چیست؟ یا خشم چیست؟ و…

از این احساسات چه تعاریف و عقایدی به ما داده اند؟ آیا این تعاریف و عقاید رایج، صحت دارند؟

به راستی خشم چیست؟، خوب است یا بد؟ چرا باید احساس خشم داشته باشیم؟

در این مقاله قصد داریم به تعریف و شفاف سازی در مورد (خشم) بپردازیم.

 خشم چیست؟ 8 عقیده ی رایج و نادرست درباره ی خشم

قبل از اینکه بتوانید خشم خود را مدیریت کنید، باید بدانید که  خشم چیست. خشم نیز مانند لذت، ترس و غم یک احساس جهانی است. در واقع خشم در تمامی فرهنگ های دنیا جزئی جدا نشدنی از زندگی روزمره ی مردم است. خشم بخشی از ساز و کار بقای انسان است.

انسان نیز مانند بقیه ی موجودات هنگام مواجهه با تهدید، یا فرار می کنند و یا حمله. خشم عامل محرک حمله است و در عین حال می تواند تاثیری ناخواسته و منفی داشته باشد. به راستی که خشم مثل شمشیر دو لبه است. متاسفانه نظریه های غلط و نادرست در مورد خشم کم نیستند که در اینجا به 8 عقیده ی رایج و نادرست می پردازیم.

مردان از زنان خشمگین ترند

اگر منظور از خشمگین تر بودن، تکرار تجربه ی خشم در موارد گوناگون است، باید بگویم این عقیده که مردان خشمگین تر از زنان هستند، اصلاً صحت ندارد. تحقیقات نشان داده که تعداد دفعات خشمگین شدن زنان به اندازه ی مردان است، یعنی به طور متوسط یک یا دو بار در هفته. از طرفی دیگر گزارش ها نشان می دهد در حالی که مردان خشم شدیدتری از خود بروز می دهند، زنان مدت طولانی تری خشمگین باقی می مانند.

خشم بد است

وقتی پای کنترل و کنار آمدن با استرس به میان می آید، خشم نقشی کاملاً مثبت و فوایدی بسیار دارد. چرا که به شما انرژی میدهد، ارتباط شما را با مردم بهبود می بخشد، اعتماد به نفس تان را بالا برده  و در برابر وحشت و ناامنی از شما دفاع می کند(مسیح، گاندی و مارتین لوترکینگ همه مردانی خشمگین بودند ولی توانستند خشم خود را به ابزاری برای به وجود آوردن اصلاحات اجتماعی تبدیل کرده و از دنیا مکانی بهتر برای زیستن بسازند.)

خشم خوب است

خشم وقتی منجر به خشونت در خانواده، تخریب اموال، سوء استفاده و اعتیاد جنسی، اعتیاد به مواد مخدر و زخم معده و خودزنی می شود، دیگر به هیچ وجه چیز خوبی نیست.

خشم تنها زمانی مسئله ساز می شود که آن را ظاهر کنیم. فقط حدود ده درصد از مردم هنگام عصبانیت، خشم خود را بروز می دهند و نود درصد بقیه، یا خشم خود را سرکوب می کنند(می گویند نمی خواهم در موردش صحبت کنم.) یا جلوی خشم خود را می گیرند(می گویند:اصلاً عصبانی نیستم، جدی می گویم)

کسانی که خشم خود را بروز میدهند مانند چرخ های روغن نخورده ای هستند که با سر و صدا توجه همه را به سمت خود جلب می کنند در حالی که کسانی هم که جلوی خشم خود را می گیرند و یا آن را سرکوب می کنند، به اندازه ی افراد خشمگین برون گرا نیازمند آموختن مدیریت خشم هستند.

هر چه سن افراد بالاتر می رود، تحریک ناپذیرتر می شوند

در واقع عکس این فرضیه صحیح است زیرا گزارش هایی که از افراد مسن تر می رسد؛ حاکی از احساسات منفی کمتر و کنترل بیشتر روی احساسات است. انسان ها نیز مانند بعضی از انواع پنیر، هرچه سنشان بالاتر می رود جاافتاده تر و بهتر می شوند.

خشم تنها حالتی از ذهن است

این غیرواقعی ترین فرضیه ای است که تا به حال وجود داشته. ماهیت احساسات در درجه ی اول فیزیکی و جسمانی است. اگر خشم تنها حالت و وضعیتی از ذهن است پس چرا می گوییم: (وقتی عصبانی می شوم حس می کنم یک نفر با مشت محکم زده به سینه ام.)

باور کنید هنگامی که خشمگین می شوید، این احساس به سرعت در تمامی عضلات بدنتان بروز پیدا می کند، از موهای پشت گردنتان گرفته تا فشار خون، قند خون، ضربان قلب، میزان تعریق، ترشح صفرا و حتی درجه ی حرارت انگشتانتان، همه و همه قبل از اینکه خود متوجه شوید تغییر می کند.

تنها دلیل خشمگین شدن، میل به تلافی است

تحقیقات نشان داده که معمول ترین انگیزه ی خشم اشتیاق به دست آوردن قدرت یا اعتماد به نفس یا تصویری بهتر از خود است و لزوماً هدف آن آسیب رساندن نیست.

انتقام انگیزه ای است که در درجه ی دوم قرار می گیرد و سومین انگیزه، تخلیه ی احساسات انباشته شده ی ناشی از ناکامی ها و شکست هاست. باز هم تکرار می کنم، این احساس هیچ گونه هدف آشکاری برای ضربه زدن و آسیب رساندن به دیگران ندارد.

فقط افرادی خاص با خشم خود مشکل دارند

در واقع طی سالهایی که به انسان ها در رابطه با مدیریت خشمشان کمک کرده ام، با افراد گوناگونی از راننده ی کامیون گرفته تا اساتید دانشگاه، دکترها، خانم های خانه دار، مادربزرگ ها، وکلا، پلیس ها، جنایتکاران، فقرا، میلیونرها، بچه ها، افراد مسن، خلاصه افراد متفاوت با نژادها و رنگ ها و ادیانی متفاوت برخورد داشته ام و در نهایت به این نتیجه رسیده ام که خشم احساسی جهانی است.

خشم حاصل برخوردهای انسانی است

به انسان هایی برخورد کرده ام که با قرار گرفتن در برابر بوی بد، درد و دمای بالای هوا هم عصبانی می شوند. هیچ کدام از این موارد(بو، درد، دمای هوا) هیچ ربطی به اعمال و رفتار بقیه ی انسان ها ندارد.

درک نقش احساسات از جمله احساس خشم در زندگی

Emotion(احساس) لغتی مرکب است. بخش اول آن e  نشانگر لغت انرژی و بخش دوم آن دقیقاً به معنای حرکت و جنبش است.

احساسات، شما را به حرکت وا می دارند، حرکت هایی که از شما در مقابل تهدیدها دفاع کرده، منجر به وابستگی های اجتماعی و تولیدمثل شده و باعث می شوند به دنبال سرگرمی های لذت بخش بروید و بعد از مرگ و از دست دادن عزیزان، شما را به وابستگی های دوباره و به سمت جست و جو و کشف محیط اطرافتان هدایت می کند. مختصر بگویم زندگی بدون احساسات، راکد و بی حرکت خواهد شد.

روان پزشک ها برای اشخاصی که به نظر می رسد احساساتی همچون خشم را تجربه نمی کنند از لغت خاصی استفاده می کنند و به آنها افراد آلکسی تیمیک می گویند.

این افراد معمولاً:

• هنگام شناسایی و تشخیص احساسات مختلف دچار مشکل می شوند.
• هنگام برقراری ارتباط با دیگران سرد و خشک به نظر می رسند.
• آگاهی احساسی ندارند.
• از هیچ چیز لذت نمی برند.
• در تشخیص احساسات روحی از احساسات جسمی با مشکل مواجه هستند.
• در هنگام تصمیم گیری بیش از اندازه منطقی به نظر می رسند.
• فاقد احساس همدلی با دیگرانند.
• در برابر احساسات دیگران گیج و گنگ به نظر می آیند.
• هنر، ادبیات و موسیقی هیچ احساسی در آنها برنمی انگیزد.
• تعداد خاطره های احساسی در آنها کم و یا اصلاً صفر است(برای مثال خاطرات چندانی از زمان بچگی خود ندارند.)

خشم خوب است یا بد

می خواهید آدم بااحساسی باشید ولی در عین حال می خواهید بر احساسات خود کنترل و احاطه هم داشته باشید؟ میخواهید اجازه دهید که خشمتان شما را به نوشتن نامه ای به سردبیر روزنامه ی محلی در ارتباط با نابرابری اجتماعی وادار کند؟

می خواهید خشمتان شما را برانگیزد تا هنگامی که در محیط کار از توان و استعدادهای شما سوء استفاده می شود از خودتان دفاع کنید؟ می خواهید که خشمتان به شما این قدرت را بدهد که به همسر خود بگویید:

(هی، اینجای زندگی ما مشکل دارد) این نوع خشم خوب است ولی اگر خشمتان تنها سبب شود که به بقیه یا خودتان آسیب برسانید، آن وقت است که خشم مشکل ساز می شود. بیایید به خشم به عنوان وسیله و ابزاری بنگریم که می تواند به زندگی تان کمک کند، البته اگر راه درست استفاده از آن را بدانید که در مقاله های آتی به مدیریت خشم می پردازیم.

نتیجه:

بنابراین همان طور که گفته شد خشم، یکی از احساسات اصلی و جدایی ناپذیر در ما انسان هاست به عبارتی بخشی از ساز و کار بقای ما که مانند یک شمشیر دولبه است یعنی خوب بودن یا بد بودن آن بستگی به این موضوع دارد که ما چگونه از آن استفاده می کنیم.

نمی توانیم بگوییم که این احساس وجود نداشته باشد زیرا وجود احساسات در ما یک امر ضروری است و نبود آن ما را دچار اختلال می کند.

در مورد خشم تعاریف و عقایدی رایج شده است که اکثراً به اشتباه آن را دریافت کرده ایم و در این مقاله به 8 مورد آن پرداختیم.

شناخت نسبت به هر یک از این عقاید و تعاریف نادرست، به ما در آگاه سازی در رابطه با موضوع خشم و در نتیجه مدیریت آن کمک می کند