پسرم از کودکی با بقیه متفاوت بود، وقتی به دوران مدرسه رسید در هیچ گروه دوستانه ای وارد نمی شد. در هیچ جمعی راحت نبود، خجالتی و کم رو بود.
زمانی که در محیط شغلی قرار گرفت، با اینکه شرایطش را داشت اما برای ارتقای سمت و شغلش هیچ تلاشی نکرد و در هر اجتماعی قرار می گیرد، نقش حاشیه ای دارد. اکثرا خودش را طرد شده می داند.
نمی دانم مشکلش کجاست؟، در چه تله ای افتاده است؟ و…..
در این مقاله قصد داریم به موضوع تله ی طرد اجتماعی بپردازیم.
|
سرفصل ها: |
یک تجربه از تله ی زندگی طرد اجتماعی
الینا: سی و پنج سال داشت. او در موقعیت های اجتماعی، سخت دچار اضطراب و حقارت می شد.
الینا در اولین جلسه ی درمان به ما گفت از زندگی اجتماعی اش دل خوشی ندارد. با اینکه در دوران دانشجویی مدام در جمع دانشجویان بود، اما با این حال هنوز هم از رو به رو شدن با دیگران آشفته می شود.
الینا: در طی هفت ماه گذشته اصلاً با هیچ فردی از جنس مخالف آشنا نشده ام. مثل اینکه کسی دوست ندارد با من آشنا شود.
درمانگر: کجا با افراد جنس مخالف آشنا می شوید؟
الینا: اصلاً مشکل من همین است. واقعاً از جمع خجالت می کشم. نمی توانم با دیگران حرف بزنم و توقع دارم که دیگران مرا دوست داشته باشند.
علی رغم اینکه الینا خوش قیافه و خوشگل بود، اما خودش را دوست نداشت در واقع عزت نفس تخریب شده داشت. این نکته در نوع خودش جالب بود. افراد می توانند در جمع، سخت خجالتی و دست و پاچلفتی باشند.
در بررسی بیشتر متوجه این موضوع شدیم که الینا از بسیاری از موقعیت های اجتماعی اجتناب می کرد: دیگران می فهمند که من خیلی اضطراب دارم. وقتی که الینا دچار اضطراب می شد اغلب فکر می کرد که نمی تواند درست حرف بزند و به احتمال زیاد حرف هایی می زند که دیگران او را مسخره می کنند.
او همچنین خودش را آدمی زشت می دانست که توجه هیچ مردی را جلب نمی کند و هیچ مردی از او خوشش نمی آید(بار دیگر این حرف ها، ما را اندکی متعجب کرد زیرا الینا زیبا و جذاب بود).
الینا در حین صحبت، اشک در چشمانش حلقه زد و گفت: گاهی اوقات احساس می کنم که مثل آدم عاقل و بالغ رفتار نمی کنم.
چه تجربه هایی منجر به شکل گیری تله ی طرد اجتماعی می شوند؟
افرادی که تله ی زندگی طرد اجتماعی در ذهنشان شکل گرفته است، احساس اولیه مهم شان تنهایی است. آنها احساس می کنند که از دنیا کنار گذاشته شده اند چون فکر می کنند یا خیلی با دیگران فرق دارند یا اینکه اصلاً دلربا و جذاب نیستند. این دو نوع طرد اجتماعی اغلب با همدیگر ترکیب می شوند. شما ممکن است هر دو نوع طرد اجتماعی را تجربه کرده باشید.
الینا در دام نوع اول طرد اجتماعی افتاده بود. او در موقعیت های اجتماعی، احساس حقارت می کرد و بالطبع سخت درگیر اضطراب اجتماعی می شد.
الینا به خاطر ویژگی های ظاهری اش، احساس طرد می کرد. به عبارتی او خودش را به اندازه ی کافی قبول نداشت و از ظاهر خودش دل خوشی نداشت. با این حال، تله ی زندگی الینا نقص/شرم نبود. همین که می توانست با افرادی آشنا شود و رابطه ی صمیمی اش را آغاز کند، حالش خوب می شد. او روابط صمیمی چندان بدی نداشت، اگر چه هنوز وارد رابطه ی عاطفی جدی نشده بود.
روابط دوستانه باعث کاهش احساس حقارت و تنهایی الینا می شدند. تله ی زندگی طرد اجتماعی به ویژگی های ظاهری ربط دارد، اما تله ی زندگی نقص/شرم به خصوصیات درونی افراد برمی گردد. به عبارتی برخی از افراد از قیافه و ظاهرشان خوششان نمی آید و برخی دیگر از ویژگی های درونی شان.
گروه اول در دام تله ی زندگی، خیلی زیاد است. تله ی زندگی نقص/شرم، جدی تر و مشکل سازتر است. تله ی زندگی نقص/شرم باعث می شود شما هیچ گونه رابطه ای نداشته باشید و حسابی گرفتار تنهایی درونی باشید. اگر این دو تله ی زندگی با هم باشند اوضاع سخت تر و پیچیده تر خواهد شد.
الینا احساس حقارت می کرد و به دلیل همین احساس حقارت دچار اضطراب می شد. جالب اینکه از اضطراب خودش نیز خجالت می کشید. به عبارتی الینا در حلقه ی معیوب حقارت و اضطراب، گیر کرده بود.
الینا مدام خودش را با دیگران مقایسه می کند. او در هر رابطه ای مدام به این نکته می پردازد که من با دیگران از برخی جنبه ها فرق دارم. به همین دلیل نمی تواند هوش و حواس خود را به رابطه بدهد. او خودش را با کسانی مقایسه می کند که در روابط اجتماعی، مهارت های زیادی دارند.
الینا خیلی دوست دارد که در روابط اجتماعی بگو و بخند داشته باشد اما برای انجام این کار با مشکل اساسی رو به روست که همانا کمرویی است. کمرویی دست و پای او را در روابط اجتماعی می بندد.
این اضطراب عملکرد و بخش مهم و جدایی ناپذیر تجارب شما به حساب می رود. شما از قضاوت منفی دیگران می ترسید. از اینکه تحت قضاوت و ارزیابی قرار بگیرید، حسابی واهمه دارید. درباره ی نظر دیگران نسبت به خودتان، نگران هستید.
بسته به نوع حساسیت شما(ظاهر، شغل، منزلت اجتماعی، هوش، مهارت اجتماعی)، می ترسید که مبادا دست تان رو شود و به عنوان فردی نالایق شناخته شوید.
اضطراب الینا باعث می شد که در موقعیت های اجتماعی دسته گل به آب بدهد. با این حال وقتی اضطراب نداشت، می توانست به خوبی مهارت های اجتماعی اش را به کار بگیرد.
اما اضطراب در بسیاری از موقعیت های اجتماعی چنان دامن او را می گرفت که نمی توانست از مهارت هایش استفاده کند و آرامش خود را از دست می داد و به گوشه گیری پناه می برد. البته با همه ی این احوال، الینا احساس نمی کرد که با بقیه فرق دارد، بلکه احساس می کرد که از لحاظ اجتماعی، فردی نالایق و بی عرضه است.
طرد اجتماعی می تواند به شیوه های مختلف خودش را نشان بدهد. ممکن است شخص مردم آزار یا قلدری باشید. ممکن است فردی تنها و منزوی باشید. ممکن است همیشه در حاشیه قرار گرفته اید و عضو هیچ گروه یا جمعی نیستید.
در هر صورت، همه ی این موارد می توانند باعث طرد اجتماعی شوند. ممکن است تله ی زندگی طرد اجتماعی چنان ظریف باشد که شناسایی آن به راحتی ممکن نباشد. به عنوان مثال احتمال دارد که شما فردی به ظاهر اجتماعی و اهل معاشرت باشید اما در درون احساس تنهایی کنید. اگر این گونه باشد، ظاهر شما گول زننده است، در حالی که شما در دام تله ی زندگی طرد اجتماعی افتاده اید.
مهم نیست که تله ی زندگی طرد اجتماعی چگونه تجلی پیدا می کند، شما احتمالاً مستعد ابتلا به اختلال های روان تنی(بیماری های جسمی که ریشه و دلیل روانی دارند) هستید. احساس تنهایی اغلب رابطه ی نزدیکی با مشکلات قلبی، تنفسی، مشکلات خواب، سردرد و افسردگی دارد.
دلایل زیادی وجود دارد که باعث می شود در دوران کودکی احساس کنید متفاوت هستید یا هیچ کس از شما خوشش نمی آید.
چگونه و با چه شرایطی دچار تله ی طرد اجتماعی می شوم؟(ریشه های تحولی تله ی طرد اجتماعی)
ریشه های تحولی طرد اجتماعی عبارتند از:
۱٫شما به دلیل ویژگی ظاهری تان(مثل قیافه، قد، لکنت زبان)، نسبت به همسن و سال های خود، احساس حقارت می کردید. بچه ها شما را دست می انداختند، شما را مسخره می کردند یا حتی به خاطر این ویژگی های ظاهری باعث آزار شما می شده اند.
۲٫خانواده ی شما با همسایه ها و اطرافیان خیلی فرق داشت.
۳٫شما با سایر بچه ها و حتی با اعضای خانواده تان خیلی فرق داشتید.
۴٫شما کودکی آرام و گوش به فرمان بودید و طبق انتظارات دیگران رفتار می کردید و هیچ گاه به علایق خودتان اهمیت نمی دادید. در حال حاضر احساس می کنید اصلاً در روابط اجتماعی، عددی به حساب نمی آیید.
یکی از علل طرد اجتماعی این است که در خانواده ای بزرگ شده اید که با بقیه خانواده ها خیلی فرق دارد. دلایل این تفاوت ممکن است متنوع باشد مثل تفاوت فردی، قومی، مذهبی، منزلت اجتماعی، سطح تحصیلات و ثروت.
شاید رسم و رسوم خانواده ی شما متفاوت باشد. یا شاید زبان خانواده تان متفاوت بوده است. ممکن است یکی از اعضای خانواده ی شما به بیماری روانی مبتلا باشد. شاید یکی از اعضای خانواده ی شما معتاد باشد و در خانواده یز شما هم وابستگی زیادی به چشم می خورد.
ممکن است به دلیل شغل پدر مجبور بوده اید هر چند سال در یک شهر متفاوت زندگی کنید و همین امر باعث شده که نتوانید به یک مکان یا محله یا شهر تعلق خاطر پیدا کنید. خانواده های نظامی از این دسته اند. همه ی این عوامل می تواند منجر به شکل گیری تله ی زندگی طرد اجتماعی شوند.
گاهی اوقات نیز عوامل مربوط به شکل گیرد طرد اجتماعی در درون شماست. به عنوان مثال باهوش بوده اید. بچه ای که باهوش باشد علایقش با دیگران فرق می کند. ممکن است هوش خود را در جهت پیشرفت تحصیلی به کار گرفته اید و به همین دلیل وقت بیشتری را با کتاب به سر می برید.
ممکن است به موسیقی بیشتر از بازی علاقه داشته باشید. ممکن است به بازی هایی علاقه دارید که با جنسیت شما جور نیستند. به عنوان مثال پسر هستید اما به عروسک بازی علاقه دارید یا دختر هستید و به بازی های جنگی علاقه دارید.
اگر رشد شما در زمینه های عقلی، اجتماعی و مهارتی جلوتر از همسن و سال هایتان باشد نیز ممکن است عواقب چندان خوشی در انتظار شما نباشد. در هر صورت این عوامل نیز ممکن است شما را به مسیری بیندازند که آخر و عاقبت آن شکل گیری تله ی زندگی طرد اجتماعی باشد.
گاهی اوقات برخی دلایل باعث می شوند که نسبت به سایر بچه ها احساس حقارت کنید. ممکن است دیگران شما را مسخره کرده اند یا باعث اذیت شما شده اند.
دلایل شکل گیری تله ی طرد اجتماعی در دوران کودکی و نوجوانی:
جسمی؛ چاقی، لاغری، قد کوتاه، قد بلند، ضعیفی، زشتی، ناتوانی ، کوچک یا بزرگ بودن اندام بدن، بلوغ دیررس، بلوغ زودرس، ناتوانی جسمی، معلولیت.
ذهنی؛ ناتوانی در یادگیری، لکنت زبان، مشکلات عاطفی، افت تحصیلی، مطالعه ی زیاد.
اجتماعی؛ سردمهری، بی عاطفه گی، بی تجربه گی، نادلچسبی، ناتوان در شروع رابطه.
نشانه ها و ویژگی های افراد دارای تله ی طرد اجتماعی چیست؟
نشانه و ویژگی های این افراد عبارت است از؛
- احساس می کنید با بقیه فرق دارید و نسبت به آنها احساس حقارت می کنید. تفاوت را بزرگ نمایی و شباهت را کم ارزش می کنید. حتی وقتی با دیگران هستید نیز احساس تنهایی دست از سرتان برنمی دارد.
2. در محل کارتان انگار در حاشیه هستید و از دیگران کناره گیری می کنید. در انجام پروژه ها و برنامه ها به عقاید یا پیشنهادهای شما اعتنا نمی کنند. خودتان نیز به عقایدتان ارزش قائل نمی شوید. برای ارتقای شغلی تلاش نمی کنید.
3. در جمع بسیار عصبی و کم رو هستید. در جمع راحت نیستید. مدام نگرانید که مبادا کار اشتباهی از شما سر بزند یا حرفی بزنید که مایه ی آبروریزی شود. مدام حرف هایی را که می خواهید بزنید چند بار در ذهن خود مرور می کنید. هنگام صحبت با غریبه ها راحت نیستید و فکر می کنید حرف ارزشمندی برای گفتن ندارید.
4. در جمع ها یا گروه های اجتماعی شرکت نمی کنید. دوستان کمی دارید یا اینکه وقت خود را با اعضای خانواده سپری می کنید.
5. می ترسید که دیگران به مشکلات خانوادگی شما پی ببرند و اگر کسی از مشکلات خانوادگی شما اطلاع یابد سخت احساس شرمساری می کنید. سعی می کنید مشکلات خانوادگی شما مثل رازی سر به مهر بماند و هیچ کسی از آنها اطلاع نیابد.
6. برای اینکه دیگران شما را در جمع خودشان بپذیرند، به ظاهر نشان می دهید که مثل آنها هستید. نمی خواهید دیگران به عیب های شما پی ببرند. انگار زندگی و احساس های شما برای دیگران رازآمیز است. دوست ندارید کسی از احساس ها و زندگی شما آگاه شود، زیرا فکر می کنید اگر دیگران به احساس ها و زندگی پر از عیب و ایراد شما پی ببرد، دست رد به سینه ی شما می زنند یا شما را تحقیر می کنند.
7. شما شدیداً اصرار دارید که بر عیب ها و نقص های خانوادگی تان غلبه کنید: سعی می کنید با ثروت اندوزی، منزلت طلبی، موفقیت گرایی تحصیلی، پنهان سازی قومیت و نژاد، بر این عیب های خانوادگی فائق آیید.
8. بخش هایی از شخصیت خودتان را نمی پذیرید زیرا اعتقاد دارید که دیگران شما را به دلیل این بخش های وجودی، سخت مورد سرزنش و عتاب قرار می دهند. به عنوان مثال ممکن است ویژگی هایی مثل کمرویی، هوشمندی زیاد، احساساتی گری، ضعف، وابستگی و رفتارهای زنانه وار را بد و ناپسند تلقی کنید. شما از ظن خود یار دیگران می شوید. چون این ویژگی ها از نظر شما ناپسند و نامطلوب هستند، فکر می کنید دیگران نیز به همین شیوه فکر می کنند.
9. به خاطر تو ویژگی های ظاهری تان خیلی خجالت می کشید. احساس می کنید به اندازه ی بقیه جذاب و دلربا نیستید. برای این ظاهری جذاب داشته باشید خیلی سخت به ویژگی های ظاهری تان بها می دهید و احتمال دارد وقت و پول زیادی صرف کنید تا دلربا و جذاب دیده شوید.نسبت به نقص های ظاهرتان(مثل وزن، اندام، قیلفه و لباس) خیلی حساس هستید
10. از موقعیت هایی که احتمال دارد آدمی خنگ، بی دست و پا و بی کفایت به نظر برسید تا جای ممکن اجتناب می کنید(مثل سخنرانی و رفتن به جمع های مهم).
11. مدام خودتان را با افراد مشهور و شاخص مقایسه می کنید. مدام دارایی های خودتان(مثل تیپ، موفقیت، ثروت، لباس، خانه و ماشین) را با دارایی های این افراد مقایسه می کنید.
12. شما سخت به دنبال جبران مافات هستید. برای اینکه احساس نکنید از نظر اجتماعی آدمی بی کفایت به شمار می روید به دنبال جبران می گردید؛ سعی می کنید نشان بدهید که مهارت های اجتماعی خوبی دارید، سعی می کنید در هر جمع محبوب دلها باشید، سعی می کنید نظر دیگران را به خودتان جلب کنید، سعی می کنید در شغل خودتان از دیگران یک سر و گردن بالاتر باشید، سعی می کنید با موفقیت های بچه هایتان پیش دیگران پز بدهید و فخر بفروشید.
نتیجه:
تله ی طرد اجتماعی مانند تله های دیگر، دارای نشانه ها و ویژگی هایی ست که تقریباً از دوران کودکی شما، شکل می گیرد و با شناخت نسبت به این نشانه ها و ویژگی ها می توانید تشخیص دهید که شما ، هم در دام این تله افتاده اید یا نه تا در نهایت بتوانید به خود و یا شاید دیگرانی که دچار این تله هستند، کمک کنید.
![تأثیر اختلافات فرهنگی بر رابطه زناشویی [+دلایل و راه حل آن]](http://manehaghighi.com/wp-content/uploads/2024/08/Blog_Rabete_Tasire-Ekhtelaf-Farhangi-Bar-Zanashoei-00-150x150.webp)
![درک متقابل در رابطه عاطفی چیست؟ [+ نکات شگفت انگیز]](http://manehaghighi.com/wp-content/uploads/2024/08/Blog_Rabete_Darke-Motaghabel-Dar-Rabete-00-150x150.webp)
63 Responses
چقدر درست بود انگار منو داشتید توصیف می‌کردید عالی
ممنونم از تیم خفنتون
بی نظیرید
همیشه دنبال حل این مشکلم بودم سپاس ازتون
برای من خیلی مفید بود من هم کناره گیری میکنم از جمع ها
راه حل این مشکل فقط به دست شماست استاد عزیز
خیلی عالی بود فکر میکنم من هم دچار این تله شدم
سپاس از اطلاعات مفید مقالتون
خیلی تاثرگزار بود
سپاس بابت مقاله بی نظیرتون
من هم همیشه با خجالتی بودنم مشکل دارم
بسیار عالی بود
تندرست باشید
چیز های ک گفتین واقعا نیازه برای یک انسان کامل
مقاله جالبی بود
مچکرم از تیم خفنتون
خسته نباشید
واقعا عذاب اوره جایی بری ک هم خجالتی باشی هم کم رو
من یه برادر14ساله دارم ک خیلی کم رو و خجالتی هست باید چکارکنیم
🌹
خیلی عالی بود سپاس
من همیشه خونم و در جاهای اجتماعی شرکت نمیکنم
من خیلی ادم عصبی هستم
من همیشه کناره گیری میکنم محل کارم
بینظیرید
من با بچهای مدرسمون خیلی فرق داشتم
سپاسگزارم از تیم شما
مقاله کاربردی بود
عالی بود
خداقوت
وقت بخیر توضیحات مفیدی بود
عالییییی
خیلی مفید بود
❤️😍
😍🤩👏
بسیار عالی
خیلی عالی و کاربردی بود
👏👏👏👏👏
عالی عالی
عالی بود
خیلی خوب بود
مقاله عالی ای بود
ممنون بابت توضیحاتتون
خیلی از علائمی هم میشه که دست خودمون نبوده و ولی داریمش اون دیگه از شعور اون طرفه البته نباید طرف هم بزارن که به اون احانت کنند و باید جلوشون وایسن
با اعتماد بنفس توی جمع صحبت کنید کم کم اینکارو اگه انجام بشه خیلی خوبه من خودم دقیقا همین مدل بود ولی الان خیلی توب شدم چون رو افکارم کار کردم
خیلی زیبا و قشنگه واقعا عالی هستید ممنونم از شما استاد عزیزم
خود کرد بچه جلوی جمع دعوای اون داد سرش زدن اینا میتونه اعتماد بنفس بچه رو پایین. بیاره و اونو نابود کنه
ممنونم از تیم خفن و عالیتون واقعا بی نظیرید و عالی هستید
عزت نفس یکی از مهمترین دلیل طرد شدنه
ایول
ایول واقعا مقاله مفیدی بود
بهترین مجموعه مجموعه من حقیقی
🌻🌻🌻🌻🌻🙏🏻
خیلی عالی و مفید بود
👏🏻👏🏻👏🏻🙏🏻
ممنون از آقای قورچیان عزیز که این مطالب ارزشمند رو در اختیارمون قرار دادید
چقدر بهش نیاز داشتم عالی بود
سلام توضیحاتتون عالی بوددد
توضیحتون کامل بود و از هر تیپ شخصیتی که در این گروه بود توضیح داده بودید ، سپاس
با خوندن تله ها خیلی خدا رو شکر میکنم که در چند کارگاه آموزشی شرکت کرده ام و بسیاری از مشکلاتم حتی بدون اینکه بهشون آگاه باشم برطرف شدن
سلام، دقیقا از تمامی موردهایی که میشه در این تله شناسایی کرد مثال زدین چون خیلی راحت می تونستم این ها رو با زندگی شخصی خودم تطبیق بدم و واقعا از این نظر عالی بود
سلام، کسی که خیلی دروغ میگه تو کدوم تله گرفتار شده؟
سلام خدمت شما
تله هارو مطالعه کنید و الگو های رفتاری آن شخص را در تله ها مورد بررسی قرار دهید.