اختلال شخصیت مرزی چیست؟ اختلال شخصیت مرزی (BPD) یک بیماری روانی جدی محسوب می‌شود. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند در تنظیم هیجانات، کنترل رفتار و حفظ روابط پایدار با مشکل روبرو هستند. آن‌ها به‌احتمال‌زیاد رفتارهای خطرناک و آسیب‌زننده‌ای مانند رانندگی بی‌پروا یا روابط جنسی پرخطر را انجام می‌دهند.
اگر به این اختلال مبتلا باشید ممکن است احساسات شدیدی را تجربه کنید که به‌صورت ناگهانی تغییر می‌کنند. همچنین ممکن است تمایل داشته باشید که به خود آسیب برسانید. متخصصان این اختلال را با روان‌درمانی، دارودرمانی یا ترکیبی از هردوی آن‌ها درمان می‌کنند.
علائم این اختلال معمولا در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی بروز پیدا می‌کند و ممکن است قبل از آن اختلال شخصیت مرزی خاموش وجود داشته باشد. با گذشت زمان این علائم به‌مرور بدتر شوند. در ادامه با اختلال شخصیت مرزی بیشتر آشنا می‌شوید.
علائم اختلال شخصیت مرزی چیست؟
اکنون‌که می‌دانید شخصیت مرزی چیست لازم است با علائم آن آشنا شوید. اختلال شخصیت مرزی یکی از اختلالات شخصیتی است. بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) معیارهایی که در ادامه مطرح می‌شوند نشان‌دهنده علائم اختلال شخصیت مرزی هستند.
- شما به‌صورت دیوانه‌وار تلاش می‌کنید تا از رها شدن واقعی یا خیالی جلوگیری کنید.
- الگویی از روابط ناپایدار دارید و دائما در رابطه دیگران را ایده‌آل‌سازی می‌کنید و سپس آن‌ها را تحقیر می‌کنید.
- حداقل در دو حوزه زندگی خود به‌صورت تکانشی عمل می‌کنید که این کار می‌تواند به شما آسیب برساند. برای مثال ممکن است به‌شدت پول خرج کنید یا مواد مخدر مصرف کنید.
- سابقه رفتارهای خودزنی و خودکشی دارید.
- نوسانات خلقی مکرر را تجربه می‌کنید. این نوسانات معمولا چند ساعت دوام می‌آورند اما ممکن است چند روز نیز طول بکشند.
- احساس پوچی شدید و طولانی‌مدت را تجربه می‌کنید.
- در کنترل خشم با مشکل مواجه هستید یا بدون دلیل به‌شدت خشمگین می‌شوید. ممکن است دائما عصبانیت را تجربه کنید، خشم خود را مکررا نشان دهید یا دائما درگیر دعواهای فیزیکی شوید.
- دوره‌هایی از پارانویای مرتبط با استرس یا تجزیه شدید را تجربه می‌کنید. تجزیه زمانی اتفاق می‌افتد که احساس می‌کنید ذهنتان از هیجانات یا بدنتان جدا شده است.
اگرچه پارانویا در اختلال شخصیت مرزی مشاهده می‌شود اما وقتی بدانید پارانوئيد چيست متوجه می‌شوید پارانویایی که در اختلال شخصیت مرزی وجود دارد می‌تواند با پارانویایی که در اختلال شخصیت پارانویید مشاهده می‌شود متفاوت باشد. برای اینکه تشخیص اختلال شخصیت مرزی بگیرید لازم است حداقل پنج معیار از معیارهای مطرح‌شده در مورد خصوصیات شخصیت مرزی را داشته باشید.
اگر پزشک احتمال دهد که شما به این اختلال مبتلا هستید احتمالا شما را به یک روانشناس یا روانپزشک ارجاع می‌دهد. روانپزشک یا روانشناس با انجام ارزیابی و مصاحبه، احتمال ابتلای شما به اختلال شخصیت را بررسی می‌کند.
او ابتلا به سایر اختلالات شخصیت ازجمله اختلال شخصیت ضد اجتماعی و اختلال اسکیزوئید را نیز باید رد کند. نوسانات خلقی موجود در اختلال شخصیت مرزی نیز می‌تواند تشخیص تفاوت میان اختلال شخصیت مرزی و دو قطبی را دشوار کند. هرچند برخی افراد به هردوی این اختلالات مبتلا هستند.
چه عواملی در ابتلا به اختلال شخصیت مرزی نقش دارند؟
تا اینجا با این موضوع آشنا شدید که شخصیت بوردرلاین چیست؛ محققان هنوز در حال تلاش‌اند تا علت دقیق ابتلا به اختلال شخصیت مرزی را شناسایی کنند. عوامل متعددی در این اختلال نقش دارند که از بین آن‌ها می‌توان به ژنتیک، عوامل محیطی و ناهنجاری‌های سروتونین اشاره کرد. در ادامه با علل اختلال شخصیت مرزی آشنا می‌شوید.
ژنتیک
اختلال شخصیت بوردرلاین ممکن است یک اختلال ژنتیکی باشد. مطالعه بر روی دوقلوها و مقالاتی که در مورد این اختلال در مجله اختلالات شخصیت منتشر شده است نشان می‌دهد که اختلال شخصیت مرزی دارای مولفه ژنتیکی قابل‌توجهی است.
عوامل محیطی
تحقیقات در مورد بوردرلاین در روانشناسی نشان می‌دهند بزرگ شدن در محیط ناپایدار و همچنین تجربه سوءاستفاده و غفلت در کودکی می‌تواند احتمال ابتلا به اختلال شخصیت مرزی را افزایش دهد.
ناهنجاری‌های سروتونین
سروتونین هورمونی است که به تنظیم خلق‌وخو کمک می‌کند. اگر در بدن شما در تولید این هورمون اختلال به وجود بیاید ممکن است مستعد ابتلا به اختلال مرزی شوید.
از سوی دیگر، اگر موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند ممکن است در معرض ابتلا به شخصیت مرزی باشید:
- یکی از اعضای خانواده شما به اختلال شخصیت مرزی مبتلاست.
- در کودکی ناپایداری عاطفی یا آسیب‌پذیری عاطفی را احساس کرده‌اید.
- وقتی کودک بودید افرادی که در خانه شما زندگی می‌کردند تکانشی رفتار می‌کردند.
- در کودکی مورد آزار عاطفی قرار گرفته‌اید.
اختلال شخصیت مرزی چگونه درمان می‌شود؟
خبر خوب این است که بیماری شخصیت مرزی یکی از بیماری های روانی قابل درمان است. بسیاری از افرادی که به این اختلال مبتلا هستند می‌توانند بیماری خود را مدیریت کنند و زندگی کاملی داشته باشند. بااین‌حال، درمان اختلال نیاز به زمان، صبر و تعهد دارد. درمان شامل مشاوره روانشناسی، دارودرمانی یا هردو می‌شود.
درصورتی‌که دچار پریشانی شدیدی باشید یا در معرض آسیب رساندن به خود یا دیگران باشید ممکن است متخصص به شما بستری کوتاه‌مدت در بیمارستان را توصیه کند. در طول اقامت شما در بیمارستان، پزشکان برنامه درمانی منظمی را برای شما ارائه خواهند کرد. درمان اختلال مرزی شامل موارد زیر است:
1. روان‌درمانی و مشاوره: بسیاری از پکیج ها و روش‌های روان‌درمانی می‌توانند به مدیریت اختلال شخصیت کمک کنند. برای درمان این نوع اختلال شخصیت معمولا از رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT) و درمان شناختی رفتاری (CBT) استفاده می‌شود.
روان‌درمانگر و راهبر در طول چند جلسه با شما کار می‌کند تا به شما بیاموزد چگونه هیجانات خود را کنترل کنید، رفتارهای ناخواسته را تشخیص و تغییر دهید و درنتیجه رویکرد جدیدی به مسائل داشته باشید. همچنین، ممکن است گروه‌درمانی نیز برای شما در نظر گرفته شود.
2. دارودرمانی: اگرچه هیچ دارویی نمی‌تواند خود اختلال شخصیت را درمان کند اما ممکن است روانپزشک داروهایی را برای کنترل علائم اختلال تجویز کند.
داروهای اختلال شخصیت مرزی می‌توانند به درمان اضطراب و افسردگی کمک کنند، نوسانات خلقی را تنظیم کنند و به شما کمک کنند که رفتارهای تکانشی خود را کنترل کنید. داروهای ضدروان‌پریشی نیز ممکن است برای شما تجویز شود.
اختلال شخصیت مرزی چه عوارضی دارد؟
اختلال شخصیت مرزی می‌تواند خطر ابتلا به برخی از اختلالات دیگر را افزایش دهد که ازجمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افسردگی
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات غذا خوردن
- اختلال دوقطبی
- سوءمصرف مواد
از سوی دیگر، علائم شخصیت بوردرلاین می‌تواند شما را در معرض مشکلات زیر قرار دهد:
- مشکلات شغلی
- مشکلات در روابط
- قرار گرفتن در رابطه آزارگرانه (به‌عنوان فرد آزارگر یا فرد قربانی)
- بیماری‌های مقاربتی
- خودزنی
- خودکشی
- تصادف
- درگیری فیزیکی
- قربانی شدن در جنایات خشونت‌آمیز
شخصیت مرزی در مردان و شخصیت مرزی در زنان تفاوتی با یکدیگر ندارد و این اختلال در هر دو جنس مشاهده می‌شود.
چشم‌انداز اختلال شخصیت مرزی چگونه است؟
در اکثر موارد، علائم اختلال شخصیت مرزی با افزایش سن، کاهش می‌یابد. علائم برخی افراد در 40 سالگی از بین می‌روند. از سوی دیگر، وقتی فرد درمان مناسب را دریافت می‌کند یاد می‌گیرد علائم خود ازجمله بی ثباتی شخصیت را مدیریت کند و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشد.
اگر فرد مبتلا به این اختلال تحت درمان قرار نگیرد در معرض خطر سوءمصرف مواد و الکل، افسردگی، خودزنی و خودکشی قرار می‌گیرد.
بسیاری از افرادی که به این اختلال مبتلا هستند روابط شخصی ناپایدار و آشفته‌ای با دیگران دارند و در حفظ شغل خود نیز با مشکل مواجه هستند. اختلال شخصیت مرزی و طلاق با یکدیگر ارتباط دارند. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است طلاق بگیرند، از اعضای خانواده خود جدا شوند و دوستی‌های متزلزلی داشته باشند.
مشکلات حقوقی و مالی نیز در این افراد شایع است. بنابراین، در ارتباط با اختلال شخصیت مرزی و ازدواج، دریافت مشاوره اهمیت زیادی دارد. رفتار با شخصیت مرزی می‌تواند برای اطرافیان بسیار دشوار باشد.
درنهایت، اختلال شخصیت مرزی یکی از بیماری‌های روانی بسیار جدی است. اگر به این اختلال دچار باشید ممکن است احساس ناامیدی و کنترل نداشتن را تجربه کنید.
بااین‌حال، لازم است بدانید که این اختلال قابل‌درمان است. بسیاری از افرادی که به اختلال شخصیت مرزی مبتلا هستند با گذشت زمان بهبود پیدا می‌کنند و یاد می‌گیرند چگونه علائم بیماری را مدیریت کنند. درمان این اختلال نیاز به صرف زمان، صبر، تعهد و انگیزه دارد. پس از درمان، افراد مبتلا می‌توانند زندگی سالم‌تر و شادتری را تجربه کنند.
سوالات متداول
اختلال شخصیت مرزی چه علائمی دارد؟
این اختلال طیف وسیعی از نشانه‌ها را شامل می‌شود که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: نوسانات خلقی، روابط ناپایدار، تلاش دائمی برای جلوگیری از رها شدن واقعی یا خیالی، احساس پوچی مداوم، انجام رفتارهای پرخطر و سابقه رفتارهای خودزنی و خودکشی.
چه عواملی در اختلال شخصیت مرزی نقش دارند؟
اگرچه هنوز علت دقیق ابتلا به این اختلال شناخته نشده است اما به نظر می‌رسد عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی مثل تجربه آزار در کودکی و تفاوت‌های مغزی در این اختلال نقش داشته باشند.
آیا اختلال شخصیت مرزی قابل‌درمان است؟
بله، خوشبختانه این اختلال قابل‌درمان است و برای درمان آن نیز از روش‌های روان‌درمانی و دارودرمانی استفاده می‌شود. بااین‌حال، برای اینکه درمان موثر باشد صرف زمان، صبر و تعهد فرد اهمیت زیادی دارد.
منابع:
سپاس از اطلاعات کاربردیتون ...برکت براتون 🌱
سلام ممنون از مطالبت آموزندتون
با مطالعه این مقاله متوجه شدم چقدر محیط و شرایط بزرگ شدن کودک در دوران کودکی چقدر روی شکل گیری روان و شخصیت فرد در بزرگسالی تاثیر داره🙏🙏
سلام وقتتون بخیر و مرسی از گروه خوب من حقیقی
من تقریبا سه سال پیش مبتلا بودم به همین اختلال و واقعا خیلی روزای بدی رو سپری کردم وتنها خود ادم میتونه ناجی باشه و هزارن روانشناس و مشاوره هم حتی فقط میتونن به شما راهکار بدن تا خود ادم نخواد نمیشه